رگولاتور گاز

عملكرد رگولاتور گاز به نحوي است كه براي بررسي و كنترل فشار مي توان از آن استفاده نمود. معمولا براي اين كه فشار گاز را كنترل كنيم از دبي گاز استفاده نمي كنيم. گونه هاي خاصي از رگلاتور موجود هستند كه به اضافه گيج كنترل فشار در خروجي ،‌از ابزاري براي كنترل دبي نيز استفاده مي كنند.

شايان ذكر است كه معمولا رگلاتور هاي گاز از مواد مختلفي ساخته شده اند. از جمله اين مواد مختلف مي توان به برنج،‌ روكش كروم و فولادهاي ضد زنگ اشاره نمود.

رگولاتور گاز برنجي براي گازهايي استفاده مي شوند كه خورندگي ندارند. استفاده از رگلاتورهاي برنجي و رگلاتورهاي با روكش كروم تقريبا مشابه هم هستند. رگولاتور گاز داراي روكش كروم، مزيتي كه نسبت به ديگر مدلها دارند؛ اين است كه مقاومت ظاهري رگلاتور در شرايط محيطي بيشتر است. پوشش دهي با كروم براي رگولاتور گاز برنجي باعث شده است كه عمر رگلاتورها افزايش يابد ولي در كل در فرايند عملكرد رگلاتور چندان موثر نيست.

انواع ديگري از پوشش نيز وجود دارند كه براي رگلاتورهاي گاز فولاد ضد زنگ ارائه مي گردند و در عملكرد رگلاتورها بسيار موثر هستند. اين نوع پوشش دهي سبب مي شوند كه از پوشش تمام سطح رگلاتور فولاد ضد زنگ استفاده شود و از جمله مزيت هاي اين پوش مي توان به موارد زير اشاره نمود:

- كاهش جذب گازهاي واكنش پذير

- كاهش پرت گاز و افزايش پاكسازي

- سازگاري كامل با مخلوط هاي گازي و تركيبات سولفور

رگولاتور گاز را مي توان به دو دسته تقسيم كرد: رگولاتور گاز شهري و رگولاتور گاز خانگي.

عملكرد اصلي رگلاتورهاي گاز تنظيم فشار خروجي خط لوله است و همين طور كه مي توان به ثابت نگه داشتن جريان گاز در خط لوله هم اشاره كرد. شايد براي شما سوال پيش آيد كه جايگاه قرارگيري رگولاتور گاز كجاست؟ جايگاه قرارگيري آن قبل از كنتور گاز شهري در منزل مسكوني يا مجتمع تجاري است.

شايان ذكر است كه اگر مقدار جريان كاهش يابد، رگولاتور گاز مي بايست نرخ جريان را كاهش دهد و در صورت افزايش نرخ جريان، مي بايست نرخ جريان را افزايش دهد. چون تنها در صورتي كه رگولاتور گاز، نرخ جريان را كاهش يا افزايش دهد و يا به اصطلاح تنظيم نمايد، فشار جريان به صورت تثبيت شده باقي خواهد ماند.

خوب جالب است كه بدانيد رگولاتور گاز از چه اجزايي تشكيل شده است. اجزاي اصلي آن عبارت است از: عنصر محدود كنننده، عنصر اعمال نيرو و عنصر اندازه گيري.

در اين بخش به توضيح مختصري در مورد هر جزء مي پردازيم:

- عنصر محدود كننده :‌ عنصر محدود كننده معمولا به يك شير اطلاق مي شود كه مقادير مختلف جريان در آن شير، جاري مي شود. از جمله اين شيرها، شير سوزني، شير پروانه اي و ... مي باشند.

- عنصر اعمال نيرو : بخشي است كه نيروي محركه را براي اعمال به بخش محدود كننده را تامين مي نمايد. نيروي اعمال شده مي تواند به وسيله فنر، نيروي وزن، محرك پيستون يا ديافراگم فنري، وجود داشته باشد.

- عنصر اندازه گيري: وظيفه عنصر اندازه گيري كنترل برابري جريان خروجي و ورودي است. عمل اندازه گيري توسط يك ديافراگم انجام مي گيرد.

اگر بخواهيم راجع به فشار كاري متفاوت رگلاتورها صحبت كنيم بايد بگوييم فشار كاري رگلاتورهاي گاز خانگي 15 پوند تا 60 پوند است. انواع ديگري از رگلاتورهاي گاز هم وجود دارند كه حدود 6 مترمكعب تا 500 مترمكعب در ساعت مي باشند.

تذكر: به منظور انتخاب رگولاتور گاز بايد بسيار دقت كنيد و آن را با توجه به گاز مصرفي و خواص شيميايي گاز، برگزينيد. هرگز از رگولاتور گاز برنجي براي گازهاي خورنده اي مثل نيتريك اكسايد،‌ هيدروژن كلريد و تركيبات حاوي سولفور استفاده ننماييد.

علاوه بر تقسيم بندي فوق مي توان رگولاتور گاز را از لحاظ كارايي نيز به دو گونه تقسيم نمود. تك مرحله اي و دو مرحله اي. رگولاتور گاز تك مرحله اي به اين صورت كار مي كند كه فشار گاز را در يك مرحله كاهش مي دهد و دو مرحله اي فشار گاز را در دو مرحله كاهش مي دهد. معمولا رگولاتور گاز دو مرحله اي براي خروجي هاي زير 10 بار قابل مصرف مي باشند چون خروجي هاي زير ده بار، خروجي گاز ثباتي دارند و براي كاهش فشار گاز، دقت بيشتري دارند.

يكي از نكات مهم كه مي بايست در هنگام خريد و انتخاب این دستگاه توجه كنيم اين است كه رگولاتور گازي را انتخاب كنيم كه خروجي مناسبي داشته باشد. خروجي آن مي بايست به گونه اي انتخاب گردد كه به خوبي متناسب با فشار خروجي كه قصد تنظيم آن را داريد كار كند. نكته ديگري كه مي بايست توجه كنيد دقت درجه بندي گيج دستگاه است كه اين دقت درجه بندي ارتباط مستقيمي با خروجي دارد. دقت درجه بندي يك رگلاتور از با خروجي 100 بار تقريبا 5 بار است. ولي دقت درجه بندي گيج رگولاتور گاز با خروجي 4 بار تقريبا 1 بار مي باشد.

:پس در كل مي توان گفت براي خريد يك رگولاتور گاز مناسب بايد موارد زير را به دقت در نظر گيريم

- گاز مصرفي

- فشار خروجي مورد نياز

- فشار ورودي حاصل از سيلندر يا خط لوله

اگر سه مورد فوق را در هنگام انتخاب و خريد رگولاتور گاز لحاظ كنيم مي توانيم مطابق با نيازهاي خود انتخاب نماييم.

همواره مي بايست در ذهن داشته باشيم كه فراورده هاي گازي،‌ محصولات خطرناكي هستند و در هنگام كار با آن ها مي بايست احتياط لازم را لحاظ كنيم. پس توصيه مي شود كه پيش از استفاده از آن به عنوان ابزاري براي كنترل گاز،‌ حتما نكات ايمني را رعايت نماييد.